KEMALPAŞA

Gürcistan sınırı yakınında Karadeniz kıyısında yer alır. Hopa ilçesine bağlı bir köy iken, 1987 yılında belde oldu. Kemalpaşa, 2017 yılında ise yayımlanan KHK ile ilçe oldu. Kemalpaşa’nın bilinen en eski adı Makriali’dir. Gürcücede bu şekilde (მაკრიალი) yer alan bu adın, Yunancada “uzun yalı” demek olan Makrigialos’tan geldiği sanılır. Tam tersine Gürcüce ya da Megrelce Makriali adının; Yunancada Makrigialos biçimini almış olabileceğine ilişkin görüş de vardır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda bölgeyi ele geçiren Rusların 1886 tarihli kayıtlarında ise Makrial (Макриал) olarak verilmiştir.

Bir Laz yerleşmesi olan Kemalpaşa’nın Lazca adıysa Noğedi’dir (ნოღედი) ve bu kelime “çarşı” anlamına gelir. Bu adlandırma; dağınık bir yerleşime sahip olan Karadeniz Bölgesi'nde, çarşısı da olan toplu bir yerleşime yakıştırılmış da olabilir. Öte yandan kaynaklarda Atina (Pazar) ilçesine bağlı bir köy olarak geçen Noğadiha ya da Noğadiya'nın Noğedi'ye benzerliği dikkat çekicidir. Öyle ki Harf İnkılâbı'nın yapılacağı 1928 senesinde Arap alfabesi ile yazılmış "Son Teşkilât-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları" adlı kitapta Noğadiha (نوعهديخه), 1933'te Dâhiliye Vekâleti tarafından yayımlanan "Köylerimiz" adlı kitapta da Noğadiya olarak verilmiştir.

Türkçeye Makriyal olarak geçen köyün adı; Osmanlıca Türkçesi kullanılırken de Makriyal (ماقريال) olarak yazılıyordu. Makriali köyünün adı; yukarıda zikredilen 1928 tarihli Son Teşkilât-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı kitapta Kemalpaşa (كمال پاشا) olarak da geçer. Bu kayıt, köyün adının 1928’den önce değiştirilmiş olduğunu göstermektedir.